INMARSAT DÜZENİ

Uluslararası Denizcilik Uydu Teşkilatı (The International Maritime Satellite Organization – INMARSAT) paydaşlarını 79 tane devletin resmi veya özel kuruluşunun oluşturduğu bir birliktir. INMARSAT organizasyonu , 3 Eylül 1976 tarihinde IMO tarafından düzenlenen bir toplantı ile kabul edilmiş ve 16 Temmuz 1979 tarihinde uluslar arası bir sözleşme olarak yürürlüğe girmiştir. O tarihlerde teşkilatın başlangıç sermayesi 200 milyon Amerikan Doları olarak saptanmış ve bu sermaye ile düzenin uzaydaki bölümünün geliştiril-mesine başlanmıştır.

1981 yılında kullanıma açılan INMARSAT , 75 derece K-75 derece G enlemleri arasındaki okyanus alanlarında uydu sistemlerinden yararlanılarak , karadaki , denizdeki ve havadaki gezici uçların , kendi aralarında yada karadaki sabit uçlarla olan iletişimini etkinlikle sağlamaktadır. Sistemin kullanıcılarına sunduğu üstün kaliteli , teleks , veri aktarımı , telefon ve faks haberleşmesinin yanında , tehlike ve emniyet ile ilgili haberleşmelere hız ve kolaylık getirici pek çok düzenleme de bulunmaktadır.

INMARSAT bir teşkilat olarak , ayıt üretimi yapmaz , ancak üretilecek cihazların sistemle uyumlu çalışmasını sağlamak için bazı gerekler ortaya koyar ve cihazların ilk örneklerinin üretimi aşamasında üretici firmalara destek verir. 1995 yılı sonu itibari ile dünyada 33,500 INMARSAT gemi aygıtı mevcuttur.

INMARSAT yapısı içinde haberleşmenin örgenleştirilmesini sağlayan üç temel öğe bulunmaktadır. Bu öğeler şöyle sıralanabilirler ;

a) Uzay Bölümü

b) Kara Bölümü

c) Gezici Uç Birimler

1. INMARSAT UZAY BÖLÜMÜ :

Bugün için INMARSAT’ın uzaydaki unsurları ,yeryüzünden 36,000 km irtifada yörüngelerine yerleştirilmiş olan INMARSAT- 2 uydularıdır. INMARSAT-2 gurubunda 4 adet uydu bulunmaktadır. Bu uydular , ekvatoral yörüngelerinde dünyanın kendi etrafındaki dönüş hızına eşdeğer bir açısal hızla hareket etmekte , böylece kapladıkları üç okyanus alanı üzerindeki mevkilerinde göreceli olarak sabit kalmaktadırlar.

INMARSAT-2 uyduları, birinci nesil kiralık uyduların yerine , İngiliz Aerospace ve altı yardımca şirkete imal ettirilmiş ve yörüngelerine oturtulmaları Ekim 1990 ile Nisan 1992 tarihleri arasında tamamlanmıştır. Bu ikincil uydular sisteme 250 kanallık bir kapasite artışı sağlamışlardır. INMARSAT-2 uydularından her biri 1300 kg ağırlığında olup , açılıp-toplanabilir güneş tablaları ile aldığı güneş enerjisini nikel-hidrojen pillerinde depolayarak , bunu tüm elektronik ve mekanik parçaları için güç kaynağı olarak kullanmaktadırlar. Her uydunun üzerinde bulunan Durum ve Yörünge Kontrol sistemi , uydunun yörünge üzerindeki hareketlerini , güneş tablalarının güneşe göre açılarını ve uydu anteninin devamlı olarak Yerküredeki kaplama alanına yönlendirilmesini sağlar. Uyduların alıcı ve verici antenleri , sinek gözü olarak isimlendirilebilecek bir yapıda olup , parabolik anten yapılarına göre % 30 daha az yer kaplamaktadır. Uydular , Londra’da bulunan İşlev Denetleme Merkezi tarafından idare edilir.

INMARSAT-2 gurubuna ait uydular kapladıkları okyanus bölgesine uygun olarak isimlendirilmişlerdir. Bu bölgeler şunlardır ;

(a) Atlantik Okyanus Bölgesi-Doğu ( Atlantic Ocean Region-East/AOR-E )

(b) Atlantik Okyanus Bölgesi-Batı ( Atlantic Ocean Region-West/AOR-W )

(c) Hint Okyanus Bölgesi (Indian Ocean Region / IOR )

(d) Pasifik Okyanus Bölgesi (Pasific Ocean Region/ POR )

21. Yüzyılın ilk on yılında INMARSAT-3 gurubu çok üstün nitelikli uyduların yörüngelerine oturtulması ile INMARSAT haberleşme sistemlerinin etkinliği daha da artacaktır.

2.INMARSAT KARA BÖLÜMÜ :

INMARSAT haberleşmesinde sürekliliğin ve etkinliğin korunması için ,uzaydaki INMARSAT uydularının önceden belirlenen yörüngelerindeki hareketlerinin ve onlara yüklenmiş haberleşme ödevlerinin devamlı denetlenmesi gerekir. İşte bu amaçla yeryüzünde INMARSAT haberleşme sistemini ve buna bağlı alt sistemleri yöneten üç ayrı yer ucu bulun-maktadır.

a)Başta uzaydaki uyduların , sonra denizdeki gemilerin ve karadaki sabit istasyonların tümünün ayrıntılı denetimi INMARSAT Şebeke Denetim Merkezi (Network Control Centre-NCC) tarafından yapılır.

b)INMARSAT uydularının mekanik , elektrik ve elektronik unsurlarına ait hareketlerinin yere ve güneşe göre yönetilmesi , uydu alt sistemlerinin ve yüzeylerinin sıcaklıklarının kontrol edilmesi ve uydu hareketlerinin yakıt harcaması açısından denetlenmesi Uydu Denetim Merkezi (SatelliteControl Centre –SCC) tarafından yapılır. INMARSAT-2 uyduları , Londra’da kurulmuş olan SCC tarafından , izleme , ölçme ve komuta merkezlerinin yardımları ile yönetilir. AOR-E ve IOR uyduları İtaya’da , POR uydusu Çin’de ve AOR-W uydusu ise A.B.D. de kurulu bulunan TT&C’ler tarafından izlenerek , Londra’daki SCC’ye bilgi akışı sağlanır.

c)INMARSAT düzeni içindeki gezici yer uç birimlerine ve sabit kara istasyonlarının birbirleri ile uyumlu işleyişini sağlayan ve uyduların haberleşme ile ilgili hizmetlerini denetleyen karasal uç birimlere , Şebeke Düzenleştirme Merkezi (Network Co-ordination Station-NCS) ismi verilir. A.B.D. , Japonya, Singapur, İngiltere ve Yunanistan’da kurulmuş olan NCS’ler kendi bölgelerine ait INMARSAT uydularına denizden ve karadan gelen telefon ve teleks taleplerini , bunların karşılanma yeterliliklerini izlerler.

d)INMARSAT uyduları ile ulusal ve uluslar arası telefon ve teleks ağlarını birbirlerine bağlayan , böylece gemilerden karadaki abonelere yada karadaki abonelerden denizdeki gemilere teleks , telefon , faks veri aktarımı ve görüntü biçiminde haber gönderilmesini mümkün kılan yer uçlarına , Kıyı Yer İstasyonu (Coast Earth Station-CES / Land Earth Station-LES) isimi verilir. CES’ler kurulu oldukları ülkelerin INMARSAT’a paydaş olan ulusal telefon şirketleri tarafından işletilirler. CES idareleri, kullanıcılara , santral , bilinmeyen numaralara ulaşma , teknik yardım, telgraf , kredi kartı , gurup çağrı ve denizcilere uyarı yayınları gibi hizmetleri de verebilirler. Karadaki CES birimleri üç ayrı kısımdan oluşur. Bunlar sırasıyla , Parabolik Antenler , Elektronik Telsiz Haberleşme Unsurları ve Ana Bant Sinyal Alma ve Gönderme sistemidir. Parabolik antenler , çapı 14 m olan çanaklara sahiptirler. INMARSAT haberleşmesinde gemiden uyduya L ve uydudan sahile C frekans bandı kullanıldığında CES antenleri her iki bantta da haberleşme aşağıdaki bantlarda yapılır ;

Gemilerden-Uydulara : 1626,5-1646,5 MHz

Uydulardan-Gemilere : 1525,0-1545,0 MHz

CES’lerden Uydulara : 6425,0-6443,0 MHz

Uydulardan CES’lere : 3600,0-3623,0 MHz

3.GEZİCİ YER UÇ BİRİMLERİ :

INMARSAT uyduları aracılığı ile haberleşe yapabilmek için üzerinde , INMARSAT A-B-C-M veya E cihazlarından birini yada birden fazlasını bulunduran seyyar istasyonlara (Gemi , Uçak veya Kara Aracı) Gezici Yer Uç birimleri (Mobile Earth Station –MES) ismi verilir. MES’in bir gemi olması durumunda , buna Gemi Yer İstasyonu (Ship Earth Station- SES) denir. Bugün için gemilerde kullanılan ve birbirine göre çok farklı özellikler taşıyan INMARSAT cihazları ve faydalanma alanları şunladır ;

INMARSAT-A : Teleks , Telefon , Faks , Veri Aktarımı ve Elektronik Posta

INMARSAT-B : Teleks , Telefon , Faks , Elektronik Posta, Yoğun Veri ve Görüntü Aktarımı

INMARSAT-C : Teleks , Elektronik Posta ve Genişletilmiş Gurup Çağrı Alımı

INMARSAT-M: Telefon , Faks ve Veri Aktarımı

INMARSAT-E : Tehlike Uyarısı Gönderimi