SART (Search and Rescue Transponder-Arama ve Kurtarma Etkin Yansıtıcısı)
Tehlikedeki bir geminin ya da kazazedelerin yerini tanımlamak amacıyla tasarlanmış, kolay taşınabilir bir aygıttır. SART tehlikedeki geminin terk edilmesi sırasında can Salı ya da can filikasına taşınarak , bunların uygun bir yerine konumlandırılır veya denizde kendiliğinden yüzebilir. Tehlike bölgesinden geçmekte olan uçak yada gemilerin 9 GHz bandında çalışan radarlarının gönderimleri , SART aygıtına ulaştığında , aygıt etkin hale geçerek karşı sinyal gönderir.
Deniz yüzeyinden 1 m yükseklikte konumlandırılan bir SART aygıtının gönderdiği uyarılar , radar antenin yüksekliği 15 m olan bir gemi tarafından 5 deniz mili ve 3000 feet yükseklikte uçmakta olan bir helikopter yada uçak tarafından ise 40 deniz mili mesafeden algılanabilir.
Bir gemi yada uçak radarı tarafından etkinleştirilen SART aygıtına konum gösterici sinyaller , yakın çevredeki gemi yada uçakların x bant radarlarının ekranlarında , bir birlerinden olan uzaklıkları 0,6 deniz mili olan ve en az 20 noktadan oluşan bir eko gurubu olarak gözlenirler.
SART uyarılarının radar ekranına yansıması ilk temasta radar ekranının merkezinden çevresine doğru uzanan kerteriz hattına benzer bir görüntü verirken , yardım gemisinin SART aygıtına 1 deniz mili mesafe kalıncaya kadar yaklaşması durumunda ise , görüntü tüm ekranı kaplayan dairesel ekolar halini alır.
IMO’nun verimlilik gereklerine göre , SART aygıtları üretim aşamasında , 96 saat hazır durumunu koruyabilen ve bu süre içinde 8 saat uyarı gönderebilme etkinliğini sağlayabilen bir enerji kaynağı ile donatılmak zorundadır.
2.SART AYGITININ İŞLEVİNİ ETKİLEYEN UNSURLAR:
SART aygıtlarının alıcıları , çevrelerindeki gemilerin gönderdikleri radar palslarına karşı çok hassas çalışırlar. Bu yetenek onlara uzak mesafelerdeki pek çok geminin radar gönderimlerini algılama özelliği kazandırır. Fakat SART aygıtlarına ait vericiler , alıcılarına oranla daha kısıtlı mesafelerdeki gemilere ulaşıma izin verilebilen bir niteliğe sahiptirler. Arama ve Kurtarma etkinliklerine katılan gemiler ve SART’ların kullanıcısı durumundaki kazazedeler , yukarıda açıklanan bu özelliği ve aşağıda belirtilen unsurları göz önüne alarak daha verimli sonuçlara ulaşabilirler ;
a)Kullanılan Gemi Radarlarının Yeteneği : SART uyarıları ,üstün yetenekli alıcılara sahip ve anten yükseklikleri fazla olan radarlar tarafından daha uzun mesafelerden algılanabilir. Ayrıca radarların Kazanç (Gain) , Uyum (Tune) ve Parlaklık (Brilliant) kontrollerinin kullanılan radar erimine uygun olarak yapılması verimlilik arttıran önemli bir unsuru-dur. Radarlarda kullanılan alcı bandın darlığı SART uyarılarının algılanmasını olumsuz yönde etkiler.
b)Hava Koşulları :Sakin havaların düzgün deniz yüzeyi radar palslarının yansımasına sebep olurken , ağır havaların yüksek dalgaları ve ölü dalgalı denizler SART aygıtının ve arama gemisinin beraberce dalga çukurunda kalması , algılan-ma olasılığını en aza indirirken , her ikisinin de dalga tepesinde olması bu olasılığı artırmaktadır. Ayrıca yağışlı ve dalgalı havalarda radar görüntüsünün kontrol edil-mesini sağlayan yağmur ve deniz döküntü kontrollerinin doğru kullanımı SART’ın algılanmasında yarar sağlayacaktır.
c)SART’ın Konumu : SART’ların gemi ve uçak radarları tarafından algılanması onların can filikası yada salındaki konumlarıyla da yakından ilgilidir. SART’ın can Salı yada filikasının içinde olması veya bunların dışında olsa bile göndericisinin deniz serpintileriyle gelen tuz ile kaplanması , aygıtın verimliliğini olumsuz yönde etkiler.
